Quy tắc xuất xứ như một chìa đáng tin cậy khóa.

Nếu thay đổi nhập khẩu nguyên liệu từ một nguồn khác có giá cao hơn để sản xuất thì giá thành sản phẩm sẽ cao, liệu có cạnh tranh được khi tham dự TPP? Doanh nghiệp sẽ cân nhắc khi sử dụng cùng loại nguyên vật liệu ở các nguồn khác nhau, có thể giá thành sản xuất sẽ cao, nhưng xét về thuế suất giảm thì sẽ có lợi hơn hay không

Thực tiễn bây chừ, nhiều địa phương rất ngại kết nạp các nhà đầu tư sợi, dệt, nhuộm.

Đặc biệt là ngành thủy sản, đây là ngành mà Việt Nam có thế mạnh và luật lệ xuất xứ không phải là rào cản nữa, đổi lại là rào cản về an toàn vệ sinh thực phẩm.

Lệ luật này dựa trên việc phân loại hàng hóa (HS) theo tổ chức Hải quan thế giới (WCO) và bảng phân loại HS này được ứng dụng trên toàn thế giới. Các nước này là những thành viên của TPP. Quy định về chuyển đổi mã số hàng hóa (CTH, CH) giờ được cho là quy tắc mang tính công khai, sáng tỏ, và không mang tính chủ quan.

Có thể lấy thí dụ này để có thể dự đoán khả năng thương thuyết giữa Việt Nam và Mỹ. Theo ghi nhận, TPP có thể có quy định ân hạn ba năm để tạo bước đệm cho Việt Nam cuộn đầu tư vào ngành sản xuất sợi, vải. Trong bốn ngành đã vừa phân tích thì xem ra thủy sản là ngành có thể tranh thủ dịp trọn vẹn hơn cả vì được từ khâu sản xuất vật liệu đến chế biến xuất khẩu.

Quy tắc xuất xứ như một chìa khóa, mở hoặc đóng. Ngành dệt may, các doanh nghiệp cần phải lo nguồn vật liệu đầu vào thay thế cho nguồn nguyên liệu lâu nay phụ thuộc nhiều vào Trung Quốc, Đài Loan. Ngành sinh sản giày dép cũng tương đối thuận tiện, không khó khăn nhiều như ngành may mặc.

Rào cản đó được tả qua lệ luật xuất xứ như quy định về nguyên vật liệu để sản xuất ra sản phẩm may mặc phải đáp ứng yêu cầu từ sợi “yarn forward”, hoặc vật liệu để sinh sản ra sản phẩm vải dệt kim phải đáp ứng yêu cầu từ xơ “fiber forward”. Trên cơ sở đó, các nhà xuất khẩu sẽ chọn ra phương án tốt nhất để sử dụng nguyên liệu truyền thống (Trung Quốc) hoặc nguyên liệu từ các nước thành viên TPP.

Nhưng trái lại quy tắc như “Yarn Forward” hoặc RVC là những lệ luật mang tính chủ quan nhằm hạn chế hoặc khuyến khích nhập khẩu hoặc xuất khẩu của một số chủng loại hàng hóa. Ảnh: Lê Quang Nhật Ông Nam nhận xét, dệt may hiện là ngành được quan tâm nhất khi Việt Nam tham dự TPP, vì đây là ngành đóng góp cho kim ngạch xuất khẩu rất lớn, tạo công ăn việc làm nhiều.

Chả hạn về nguyên phụ liệu, đàm phán xoay quanh đề nghị không nhập những loại bán thành phẩm ví dụ mũ giày, đế giày, các sản phẩm chưa hoàn chỉnh để làm sản phẩm hoàn chỉnh cho xuất khẩu.

Trong bốn ngành hàng Việt Nam xuất khẩu lớn là dệt may, da giầy, thủy sản, và chế biết gỗ, chúng ta đã thấy khó khăn vẫn đang ở phía trước đối với ngành may mặc; ngành da giày, thủy sản, và chế biến gỗ tương đối thuận tiện khi TPP chính thức có hiệu lực. Theo hiệp nghị giữa Hoa Kỳ và Chile thì hàm lượng khu vực trong sản phẩm gỗ là 35%, giày dép là 55%.

Tuy nhiên, hiệp định TPP có những rào cản một mực đối với ngành dệt may. Với ngành chế biến gỗ tương đối thuận lợi vì trong thời kì qua, các nhà sinh sản gỗ nhập cảng rất nhiều gỗ từ Úc, New Zealand, Hoa Kỳ. Theo ông, doanh nghiệp Việt Nam nên suy nghĩ về TPP như thế nào cho chính xác để có sự chuẩn bị tốt nhất? đàm phán TPP, muốn khống chế hay không, một trong những yếu tố quan yếu nhất là luật lệ xuất xứ hàng hóa trong mở cửa thị trường hàng hóa.

Hiện nay, Việt Nam xuất khẩu cốt mặt hàng may mặc theo luật lệ xuất xứ “Yarn Forward”. Về thu hút các nhà đầu tư nước ngoài vào đầu tư vào ngành sản xuất sợi, dệt, nhuộm. Các Ngọc (thực hành). Để tạo nguồn cho ngành may mặc, đây là bài toán khó với Việt Nam hiện vì liên tưởng đến ô nhiễm môi trường và nguồn nước cho ngành sản xuất này. Ngoài dệt may, còn có những ngành sản xuất nào được xác định sẽ có lợi khi Việt Nam tham gia TPP? Theo đánh giá của một chuyên gia kinh tế, Việt Nam sẽ là nước được hưởng lợi nhiều nhất từ TPP.

Khi hiệp nghị TPP chính thức có hiệu lực với lề luật xuất xứ có thể như vừa nêu, các doanh nghiệp có thể chọn nguồn vật liệu dệt từ đâu để đáp ứng các yêu cầu của TPP? Liệu các nhà cung cấp vật liệu cho dệt may Việt Nam có di chuyển sản xuất qua Việt Nam? Để có thể tận dụng được những ưu đãi mà TPP mang lại cho ngành may mặc, các doanh nghiệp cần nắm rõ lệ luật xuất xứ để nhập nguyên liệu từ các nước thành viên TPP như Malaysia và Hoa Kỳ.

Để tận dụng có hiệu quả ưu đãi mang tính bền vững từ hiệp nghị TPP, các nhà xuất khẩu cần lưu ý về môi trường ao nuôi và thức ăn cho thủy sản.

Hiệp nghị Đối tác chiến lược xuyên thanh bình Dương (TPP) Thủy sản được xem là ngành có lợi thế khi Việt Nam tham gia TPP, bởi có nguồn nguyên liệu trong nước dồi dào. Theo như FTA được ký kết giữa Hoa Kỳ và Chile, lề luật xuất xứ đối với mặt hàng này theo điều kiện về chuyển đổi mã số hàng hóa (CTH, CH) và hàm lượng khu vực (RVC) chả hạn như 30 – 35%.