Ngày hôm nay Hội nhập quốc tế trên cơ sở giữ vững độc lập tự chủ

Ông Vũ Khoan, Nguyên bí thơ Trung ương Đảng, Nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ. Trên thực tế sự phát triển của nước ta một phần đáng kể gắn với quá trình hội nhập và hội nhập được coi như một phương cách để phát triển. Nhưng bất luận thế nào ta vẫn chủ trương tích cực chủ động hội nhập phải trên cơ sở giữ vững độc lập, tự chủ. Có thể thấy rõ điều này trong thảy các văn kiện của Đảng và quốc gia liên quan tới câu chuyện này. Ấy vậy trong thực tại không phải ai cũng nhận thức đầy đủ và sâu sắc phương châm này và không phải lúc nào phương châm ấy cũng được quán triệt trong hoạt động thực tiễn. Sở dĩ vậy vì quả tình hai phạm trù “hội nhập quốc tế” và “độc lập tự chủ” có chỗ kênh nhau vì có người nêu câu hỏi: đã hội nhập quốc tế tức thị gắn kết với trần giới theo những “luật chơi chung” thì làm thế nào có thể giữ vững độc lập, tự chủ với cái tức là tự mình quyết định công việc của mình được? Vậy ta hãy thử luận giải câu chuyện này để có nhận thức chung và cùng nhau hành động. Trong lịch sử lâu dài của nhân loại, các cộng đồng con người dần dần quy tụ lại với nhau để sinh tồn và phát triển, hình thành nên các dân tộc rồi các nhà nước. Tuốt tuột các nhà nước dân tộc ấy đều có khuynh hướng bảo vệ lợi ích, sắc thái của bản thân mình, song song lại cần giao lưu với các dân tộc khác để phát triển; về kinh tế đó là nhu cầu về nguồn nguyên - nhiên - nguyên liệu để sản xuất và thị trường để tiêu thụ. Nhu cầu ấy tạo nên tính tùy thuộc lẫn nhau và thúc đẩy xu hướng quốc tế hóa và toàn cầu hóa, trong đó các quốc gia - dân tộc vừa chống chọi để bảo vệ lợi. Của mình, vừa hiệp tác để phát triển. Để “điều hành” quá trình có phần trái chiều nhau ấy, người đời tìm cách hình thành các tổ chức vận hành theo các “luật chơi chung” mô tả thứ tự kinh tế và chính trị quốc tế. Nhận thức rõ xu thế ấy nước ta chủ trương hội nhập quốc tế nhưng vẫn bền chí độc lập tự chủ của mình. Vậy điều đó biểu thị ở điểm nào? Phải chăng, đầu tiên phương châm ấy tả ở chỗ: có hội nhập hay không, vào tổ chức nào và vào lúc nà do ta chủ động chọn lọc và quyết định chứ không ai áp đặt được. Hẳn nhiên, dương gian có ưng ý không lại do quyền “độc lập, tự chủ” của họ và một khi lợi. Hai bên gặp nhau thì quá trình hội nhập sẽ diễn ra. Ta có thể kiểm nghiệm điều này qua sờ soạng các sự kiện đánh dấu việc nước ta hội nhập quốc tế như SEV, LHQ, ASEAN, ASEM, APEC, WTO hay các FTA hiện tại như TPP, với EU, Liên minh quan      Quảng Cáo     Chúng tôi có đội ngũ luật sư dày dặn kinh nghiệm, tranh tụng nhiều năm tại các cơ quan tòa án, trung tâm trọng tài trong nước và quốc tế, bảo vệ thành công quyền lợi của khách hàng trong các trường hợp tranh chấp thương mại, lao động, thuế, sở hữu trí tuệ và nội bộ công ty. Các luật sư am hiểu những anh hưởng nghiêm trọng của tranh chấp đến uy tín của doanh nghiệp, chúng tôi đưa ra những giải pháp hữu ích cho chiến lược phát triển, từ đó hình thành nên thương hiệu – mộtcong ty luatuy tín của doanh nghiệp ngày nay.  thuế Nga, Belarus và Kazakhstan... Hai là, một khi hội nhập ta vẫn giữ vững được chế độ chính trị - tầng lớp, chính sách đối nội và đối ngoại của mình vì theo pháp luật quốc tế, quyền dân tộc tự quyết là bất khả xâm phạm. Tất nhiên cũng có những nước thành viên tìm cách áp đặt, “lái” ta đi theo hướng họ mong muốn; vấn đề chỉ là ta tỉnh ngủ nhận biết và khôn khéo bảo vệ lợi. Và ý kiến của mình mà thôi. Ba là, một khi hội nhập tất nhiên ta phải tuân thủ các luật chơi chung nhưng trong nhiều trường hợp vẫn có điều kiện cò cưa đàm phán giành lấy những điều kiện thuận tiện nhất có thể; vấn đề chỉ là nghệ thuật thương lượng, bàn bạc lợi. Sao cho các bên đều có thể hài lòng được. Ngoại giả, ý kiến độc lập tự chủ còn được trình bày trong sự hội tụ lực lượng, lớp lang thương thuyết nữa. Ta có thể thấy rõ điều đó qua các cuộc thương thảo kéo dài, gay khi ta nhập WTO hay TPP hiện chả hạn. Bốn là, ý thức độc lập tự chủ còn có thể được biểu đạt cả trong phương cách thực thi các cam kết quốc tế, các luật chơi đã thỏa thuận vì quá trình hình thành các luật chơi thực ra phản ánh sự dung hòa lợi. Và cõi trần thường phải để ngỏ các “cửa ngách”. Tỉ dụ WTO vẫn cho phép ứng dụng các hàng rào kỹ thuật mà nước ta đang vấp phải khi xâm nhập thị trường một số nước, tiếc rằng ta lại chưa biết cách vận dụng thuần thục thủ thuật này. Điều thứ năm và là điều quan trọng nhất là nội lực mang tính quyết định nhất. Nội lực ở đây bao hàm nghĩa rộng: cả trí năng, nhân lực, vật lực, tài lực, trong đó trí năng có ý nghĩa hàng đầu. Trí lực tả ở sự hiểu biết luật chơi, bản lĩnh, cách chơi, biết tổ chức lực lượng, điều hành công việc bên trong để tận dụng tối đa những cơ hội do hội nhập đem lại, hóa giải những thách thức do quá trình hội nhập đề ra... Kinh nghiệm những năm sau khi gia nhập WTO cho thấy rõ điều đó: chỗ nào ta biết phát huy thế mạnh bản thân, tổ chức công việc bên trong cho tốt thì thành công; trái lại thì thua thiệt. Nói một cách dân dã thì hội nhập cũng giống như tham dự một “sân chơi”, mình phải tuân các luật chơi chung nhưng việc thắng thua lại phụ thuộc vào cách chơi, vào tài hoa và trí tuệ của chính mình. Xem như vậy thì hội nhập đâu có hạn chế việc vận dụng phương châm độc lập tự chủ; vấn đề chỉ là biết cách hành xử mà thôi. (Tháng 4/2014)  Vũ Khoan   Nguyên bí thơ Trung ương Đảng, Nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ.